Değişken Uzunluklu Hareketli Ortalama: Piyasa Gürültüsünden Trendi Ayırmak

Teknik analizde kullanılan araçlardan biri olan hareketli ortalama, en popüler yöntemlerden biridir. Hareketli ortalama, fiyatlardaki küçük dalgalanmaları ortadan kaldırmak, veri gürültüsünü filtrelemek ve altta yatan trendi belirlemek için kullanılır. İdeal bir hareketli ortalama, yeni bir trend başladığında bunu hemen fark edebilecek kadar hassas, ancak kısa vadeli rastgele fiyat hareketlerini göz ardı edebilecek kadar da sağlam olmalıdır.

Ana trend devam ettiği sürece uzun vadeli hareketli ortalamalar işe yarar, ancak trend değişimlerini daha iyi fark edebilmek için genellikle kısa vadeli hareketli ortalamalar tercih edilir. Bu nedenle birçok analist, ortaya çıkan trendleri belirlemek ve alım/satım sinyalleri üretmek için birden fazla hareketli ortalama kullanır.

Değişken uzunluklu hareketli ortalama (VLMA), uzunluğu fiyatlardaki son değişimlerin büyüklüğüne bağlı olarak değişen bir hareketli ortalama türüdür. Eğer fiyat değişimleri “alışılmışın dışında” bir şekilde büyükse, ortalamanın uzunluğu kısalır ve bu da onu yeni trendlere karşı daha hassas hale getirir. Öte yandan, fiyat değişimleri dar bir aralıkta sabitse, hareketli ortalama daha az hassas hale gelir ve uzunluğu otomatik olarak artar.

Eğer fiyat değişimlerinin ortalamadan belirgin bir şekilde farklılaştığını gözlemlersek, bu durum yeni bir trendin başladığına işaret edebilir. Trend olmayan bir piyasada fiyatlar genellikle veri serisinin aritmetik ortalaması etrafında dalgalanır. Bu tür durumlarda yaygınlık derecesini ölçmenin bir yolu standart sapmadır. Fiyatlar ortalamadan ne kadar uzaklaşırsa, bu tür fiyat değişimlerinin görülme olasılığı o kadar azalır.

Fiyat Değişimlerini Tanımlamak

Fiyat değişimlerinin büyüklüğünü normal aralıklar içinde mi yoksa “alışılmadık” seviyelerde mi olduğunu anlamak için, değişken uzunluklu hareketli ortalamayı uyarlamak bir hayli faydalıdır. Bunun için, fiyat değişimlerinin bir dağılım grafiğini oluştururuz. Bu grafiğin x ekseni fiyat değişimlerinin aritmetik ortalamasını temsil eder ve genellikle bu eksen, ortalamanın üç standart sapma ötesine kadar uzanır.

Dağılımı üç farklı “aksiyon alanına” böleriz:

• Alan 1: Ortalama değere en yakın fiyat değişimlerini kapsar.
• Alan 2: Ortalama ile sınır değerler arasında yer alan fiyat değişimlerini içerir.
• Alan 3: Ortalamadan en uzak olan, “alışılmadık” fiyat değişimlerini ifade eder.

Fiyat değişimi Alan 1’de olduğunda, yeni bir trend oluşmadığı varsayılır ve hareketli ortalamanın uzunluğu artırılır. Alan 3’teki fiyat değişimleri, yeni bir trendin sinyali olabilir; bu nedenle, hareketli ortalamanın uzunluğu kısaltılır. Alan 2’deki fiyat değişimlerinde ise hareketli ortalama uzunluğu sabit tutulur.

Değişken Uzunluklu Hareketli Ortalamanın Özellikleri

Değişken uzunluklu hareketli ortalama oldukça esnektir:

• Hareketli ortalamanın minimum ve maksimum uzunluğu kullanıcı tarafından belirlenir.
• Ortalamanın uzunluğunu ayarlama duyarlılığı, kullanıcı tarafından standart sapmalara göre ayarlanabilir.
• Uzunluğun artış veya azalış miktarı (örneğin, her adımda bir gün artırma veya azaltma) da kullanıcı tarafından kolayca değiştirilebilir.

Örneğin, fiyatlar ortalamadan önemli ölçüde farklılaşırsa, hareketli ortalama bir gün kısaltılabilir. Aynı şekilde, fiyatlar volatil hale geldiğinde hareketli ortalamanın uzunluğunu artırmak da mümkündür.

Avantajlar ve Dezavantajlar

Değişken uzunluklu hareketli ortalama, genellikle basit veya doğrusal hareketli ortalamalar için uygundur, ancak üstel hareketli ortalamalarda bu yöntem iyi çalışmaz. Bunun en büyük avantajı, fiyatlar ani değişimler gösterdiğinde hareketli ortalamanın uzunluğunu otomatik olarak kısaltarak yeni trendlere karşı daha hassas hale gelmesidir.

Örneğin, fiyatlar sabit kalırsa ancak hareketli ortalama uzunluğu artmazsa, elimizde hassas bir gösterge bulunur. Eğer yeni bir trend oluşur ancak hareketli ortalama uzunluğu kısalmazsa, sabit uzunluklu bir hareketli ortalama kullanmış oluruz.

Kısacası, değişken uzunluklu hareketli ortalama, kullanıcısına kazanma potansiyeli sunarken riskleri minimumda tutar.